Λεκτική Δυσπραξία/Απραξία του λόγου

Εάν αναρωτηθεί κανείς τί είναι απαραίτητο για να μιλήσουμε, θα καταλάβει οτι η ομιλία είναι μια ικανότητα που ξεπερνά την απλή εκφορά των ήχων. Για την παραγωγή της ομιλίας, απαιτούνται πολλές πολύπλοκες κινήσεις που πρέπει να πραγματοποιούνται ταυτόχρονα απο δομές όπως η γλώσσα, τα χείλη, το σαγόνι κ.α. 

Για τον λόγο αυτό, τα παιδιά που παρουσιάζουν πρόβλημα στον συντονισμό αυτών των κινήσεων, παρουσιάζουν δυσκολία και στην παραγωγή της ομιλίας, καθώς δεν μπορούν να συγχρονίσουν τα όργανα της ομιλίας και ο λόγος τους μοιάζει ακατάληπτος. Το παιδί μπορεί να ξέρει τι θέλει να πει, όμως ο εγκέφαλος δεν δίνει την σωστή εντολή στα όργανα της άρθρωσης για να παράγουν με ακρίβεια την λέξη.  Για παράδειγμα, μπορεί το παιδί να σου πει την λέξη “αλεπού” σωστά σε κάποια αυθόρμητη στιγμή, όμως αν του ζητήσουμε να επαναλάβει την ίδια λέξη μπορεί να την πει μια φορά “απού”, την επόμενη “λεπού”.

​

Τι είναι στοματική δυσπραξία;
Είναι η δυσκολία των στοματικών εκούσιων κινήσεων και συγκεκριμένα σε μη λεκτικές κινήσεις. Το παιδί δυσκολεύεται στο να μιμηθεί ή να εκτελέσει κινήσεις μετά από εντολή πχ “βγάλε τη γλώσσα σου” ή αν του ζητήσουμε να φυσήξει δε θα τα καταφέρει, αλλά αν του δώσουμε να παίξει με τις φούσκες τότε αυτό θα φυσήξει και θα κάνει φούσκες μόνο του. Η κίνηση αυτή μπορεί να γίνει από το άτομο αυθόρμητα αλλά όχι όταν ζητήσουμε να την κάνει. Στην εντολή εκτέλεσης θα παρατηρήσουμε μια έντονη προσπάθεια μίμησης με κοπιαστικές κινήσεις και σημάδια ψαξίματος.

​

Ποια είναι τα πιθανά αίτια της απραξίας;
Η λεκτική και στοματική απραξία /δυσπραξία είναι μία πάθηση του κεντρικού νευρικού συστήματος και συγκεκριμένα οφείλεται σε βλάβη ή δυσλειτουργία του αριστερού εγκεφαλικού φλοιού, πάνω από το κέντρο του Broca. Το παιδί δυσκολεύεται να μιμηθεί κινήσεις ή ήχους και συχνά παρατηρούμε πως “ψάχνει” με το στόμα του την σωστή κίνηση όταν ζητάμε να τον επαναλάβει. Ακόμα τα λάθη που κάνει είναι ασταθή. Η στοματική δυσπραξία εμφανίζεται συχνότερα στα αγόρια παρά στα κορίτσια. Όταν υπάρχει στοματική δυσπραξία πολύ συχνά συνυπάρχει και η λεκτική δυπραξία, ενώ αντιθέτως, όταν έχουμε μια λεκτική δυσπραξία δεν σημαίνει πως θα συνοδεύεται από στοματική.

​

Ποια είναι τα συμπτώματα της απραξίας;
Εκτός από τις εμφανείς δυσκολίες στο λόγο καθώς και στις κινήσεις του στόματος υπάρχουν πολλά συνοδευτικά συμπτώματα που μπορούμε να εντοπίσουμε:

​

Από την ηλικία 3 ετών
Τα συμπτώματα είναι πολύ εμφανή από πολύ μικρή ηλικία, τα μωρά μπορεί να εμφανίσουν προβλήματα σίτισης, όπως να περάσουν από την αλεσμένη τροφή στη στερεά και στη μάσηση. Επιπλέον, μπορεί να παρουσιάσουν κινητικές αδεξιότητες και δυσκολίες στο λεπτό χειρισμό.

​

Σε ηλικία 3 εως 5 ετών
Η δυσπραξία μπορεί να επηρεάσει την ζωή του παιδιού στο νηπιαγωγείο.
Έχουν έλλειψη φαντασίας στο παιχνίδι, περιορισμένη συγκέντρωση και προσοχή, αδεξιότητα, καθυστέρηση στην προφορική ανταπόκριση.

​

Σε ηλικία 7 ετών
Τα γραπτά τους στο σχολείο είναι δυσανάγνωστα, έχουν αδύναμη μνήμη, αργούν να ολοκληρώσουν εργασίες στη τάξη, είναι υπερκινητικά στο χώρο, κάνουν ανώριμα σχέδια και έχουν δυσκολίες αντιγραφής.

​

Πως αξιολογούμε την απραξία;
Σε μία αξιολόγηση για την λεκτική απραξία ελέγχουμε την ταχύτητα παραγωγής διαδοχικών συλλαβών. Αξιολογούμε δηλαδή  την ικανότητα του μηχανισμού της άρθρωσης, κατά πόσο γρήγορα μπορεί να μεταβεί από μια αρθρωτική θέση σε άλλη, για να παραχθεί φυσιολογική ομιλία. Η βραδύτητα αποτελεί σημαντική ένδειξη για νευρομυική διαταραχή.

​

Πως αντιμετωπίζεται η απραξία;
Η έγκαιρη διάγνωση θα επιτρέψει και την έγκαιρη παρέμβαση και θα βοηθήσει το παιδί να αξιοποιήσει τις ικανότητες του. Τα παιδιά με λεκτική και στοματική απραξία / δυσπραξία ακολουθούν πρόγραμμα λογοθεραπείας και διάφορες θεραπευτικές τεχνικές για να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες τους. Ο Λογοθεραπευτής χρησιμοποιεί ασκήσεις για την κίνηση των χειλιών και του στόματος, ασκήσεις διαδοχοκίνησης καθώς και ασκήσεις με λέξεις μετά από μίμηση. 

​